Sosyal Medya

Güncel

Putin ABD'siz ikinci masayı Afganistan’da kuruyor

05-01-2017 06:48

Rusya, Suriye’yle birlikte Filistin ve Afganistan’da da ‘ABD’siz çözüm’ peşinde. Çin ve Pakistan’la ortak hareket eden Moskova yönetimi, Taliban’a destek verdiğini de açıkça ifade ediyor. Afganistan’daki Sovyet işgalinden 40 yıl sonra roller tersine dönerken Washington rahatsız olduğu belirtiliyor.


Rusya’nın son yıllarda dış politikada yaptığı hamleler, Batı dünyasında büyük endiÅŸe konusu. Suriye’deki savaşın Esad rejimi lehine dönmesini saÄŸlayan, Ukrayna iç savaşı üzerinden Avrupa’da ‘silahlı diplomasi’ yürüten Moskova yönetimi, siber saldırılar yoluyla da ABD ve Avrupa’daki seçim süreçlerini etkilemeye çalışmakla suçlanıyor. Rusya’nın bu dönemde fazla gündeme gelmeyen bir baÅŸka hamlesi ise Afganistan’da. 27 Aralık günü Rusya, Çin ve Pakistan’ın dışiÅŸlerinden heyetler, üçüncü kez Afganistan’daki krizin çözümü konusunda görüşmelerde bulunmak üzere bir araya geldi. Rusya’nın baÅŸkenti Moskova’da yapılan görüşmeden ‘Taliban’a daha esnek davranılması’ konusunda mutabakat çıktı.
 
Afganistan’da IŞİD’in faaliyetlerini artırdığına dikkat çeken ve buna karşı Taliban’a yönelik daha yumuÅŸak politikaların izlenmesi gerektiÄŸini savunan üç ülke, belirli kiÅŸilerin Taliban’a yönelik yaptırımlar listesinden çıkarılması gerektiÄŸini belirtti. Bu açıklama Taliban tarafından da memnuniyetle karşılandı. Örgütten yapılan açıklamada “Bölge ülkelerinin de Afganistan Ä°slam EmirliÄŸi’nin siyasi ve askeri bir güç olduÄŸunu anlamaları memnuniyet vericidir. Moskova’daki üçlü görüşmede yapılan öneri, Afganistan’a barış ve güvenliÄŸi getirme yolunda bir atılmış adımdır” denildi. Rusya’nın Taliban’la yakınlaÅŸması bununla da sınırlı deÄŸil.
 
Moskova yönetiminin Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, daha önce IŞİD’e karşı Taliban’la istihbarat paylaşımı yaptıklarını söylemiÅŸti. Kabulov, Anadolu Ajansı’na geçen hafta verdiÄŸi mülakatta da “Taliban’ın eski hatalardan ders çıkararak küresel cihat iddiasından vazgeçtiÄŸini, liderliÄŸi ve üyelerinin büyük çoÄŸunluÄŸuyla yerel bir güç haline geldiÄŸini söylemiÅŸti. Rusya’nın Taliban’a destek verme politikasına IŞİD’in Afganistan’daki faaliyetlerini gerekçe göstermesi, Washington tarafından inandırıcı bulunmuyor. Zira onbinlerce savaşçısı bulunan ve beÅŸ vilayetin baÅŸkentini tehdit eden Taliban’la kıyaslandığında IŞİD, Afganistan’da kaydadeÄŸer bir güce sahip deÄŸil. Rusya’nın giriÅŸimleri, 2001 yılında Afganistan’ı iÅŸgal ederek Taliban’ı yönetimden deviren ABD’nin çözüm sürecinden dışlanma hamlesi olarak yorumlanıyor.
 
Rusya’nın Taliban’a desteÄŸi, aynı zamanda bu ülkede 40 yıl sonra rollerin deÄŸiÅŸmesi anlamına geliyor. Sovyetler BirliÄŸi, 1979 senesinde Afganistan’ı iÅŸgal etmiÅŸ, 10 yıl süren savaÅŸta ABD, ‘yeÅŸil kuÅŸak’ projesi kapsamında ‘mücahitler’ olarak adlandırılan grupları desteklemiÅŸti. Sovyetler savaÅŸtan maÄŸlup ayrılmış, ancak ‘mücahitler’in kökenini oluÅŸturduÄŸu el-Kaide ve Taliban gibi gruplar, daha sonra Afganistan’da güçlenmiÅŸti. Taliban 1996’da Afganistan’da yönetimi ele geçirmiÅŸ, 2001’de el-Kaide’nin düzenlediÄŸi 11 Eylül saldırılarının ardından Amerika ülkeyi iÅŸgal ederek yönetimi deÄŸiÅŸtirmiÅŸti.
 
Bu arada BM Suriye Özel Temsilcisi Danışmanı ve Rusya Bilimler Akademisi Åžarkiyat Enstitüsü Bilim Direktörü Vitaliy Naumkin, Hamas ve El Fetih dahil Filistinli 8 grubun liderlerinin 15-17 Ocak tarihlerinde Moskova’da bir araya geleceklerini söyledi.
 
AMERÄ°KA’SIZ MASALAR TAKTİĞİ
Rusya, geçen haftalarda iki ülkede ABD’nin yer almadığı çözüm giriÅŸimlerine baÅŸladı. 20 Aralık’ta Moskova’da Türkiye ve Ä°ran heyetleriyle yapılan görüşmeler, Suriye’de halen devam eden ateÅŸkesin zeminini hazırladı. Üç ülke ayrıca ateÅŸkesin baÅŸarılı olması halinde Kazakistan’ın baÅŸkenti Astana’da barış görüşmelerinin baÅŸlaması için de el sıkıştı. Bundan bir hafta sonra ise Moskova’nın konukları, Çin ve Pakistan heyetleriydi. Burada da üç ülke, IŞİD’in yükseliÅŸine dikkat çekerek Taliban’ın çözüm sürecine dahil edilmesi gerektiÄŸi vurgusunu yaptı. Konuya iliÅŸkin Sputnik ajansına konuÅŸan Rus Orta Asya uzmanı Ajdar Kurtov, Rusya’nın yeni politikasının baÅŸarılı olması halinde uluslararası arenada güç dengelerini deÄŸiÅŸtirebileceÄŸi görüşünde. Her iki ülkede de uzun süredir sonuç vermeyen giriÅŸimlerin denendiÄŸine dikkat çeken Kurtov, Rusya ve iÅŸbirliÄŸi yaptığı ülkelerin, bu ülkelerin istikrarından yana  olduÄŸunu belirtti.
 
AFGANÄ°STAN’IN DÖRTTE BÄ°RÄ° TALÄ°BAN ETKÄ°SÄ°NDE
ABD’nin iÅŸgalinin ardından geçen 15 yıl, Taliban’ı Afganistan’da iktidara sahip olma iddiasından vazgeçirmedi. 2015 yılında yeni bir atılım sürecine baÅŸladığını ilan eden örgüt, ülkenin kırsal kesimlerinde etkili konuma geldi. Long War Jounal sitesinde yer alan analize göre, Afganistan’daki 34 eyalet merkezinden beÅŸi Taliban tehdidi altında bulunuyor: Kunduz, BeÄŸlan, Ferah, Helmand ve Uruzgan. Bu eyaletlerde, merkez dışındaki bölgelerin büyük ölçüde Taliban etkisinde bulunduÄŸu ve eyalet merkezlerinin ‘pratikte kuÅŸatma altında olduÄŸu’ ifade ediliyor. Ayrıca Afganistan’daki toplam 407 mahallenin 97’si, Taliban’ın kontrolünde veya etki alanında bulunuyor. Etki alanı, militanların halktan destek bulabildiÄŸi ve doÄŸrudan kontrol etmemekle beraber çeÅŸitli faaliyetler gösterebildiÄŸi bölgeler olarak tanımlanıyor.
 
BATI’YA DÖRT KOLDAN MEYDAN OKUMA
Rusya, yeni dış politikası kapsamında etki alanını genişletmeye çalışırken, Batı dünyasına dört koldan kafa tutuyor:
 
1. Suriye’deki savaÅŸa Esad rejiminin talebi üzerine Ekim 2015’te hava kuvvetleriyle müdahil olan Rusya, savaşın gidiÅŸatının büyük ölçüde deÄŸiÅŸmesini saÄŸladı. Son olarak geçen ay Halep’in düşmesiyle, Esad rejiminin savaÅŸ yoluyla deÄŸiÅŸmesi imkansız hale geldi. ABD ise Suriye’nin kuzeyindeki bölgeleri kontrol eden PYD dışında ülkede bir müttefike sahip deÄŸil.
 
2. Ukrayna’da 2014 yılında Moskova yanlısı Viktor Yanukoviç hükümetinin protestolarla devrilmesinin ardından baÅŸlayan iç savaÅŸta da Rusya en önemli oyuncu konumunda. AB yanlısı aşırı milliyetçi gruplara karşı, Lugansk ve Donetsk bölgelerindeki Rus yanlısı ‘halk cumhuriyetleri’ni tanıyan Moskova yönetimi, Yanukoviç’in devrilmesinin ardından Kırım’da baÅŸlayan krizi gerekçe ederek burayı ilhak etmiÅŸti. Avrupa ülkeleri ve ABD, o dönemden byu yana Rusya’ya bir dizi yaptırım uyguluyor.
 
3. ABD, Afganistan’ı iÅŸgalinin ardından geçen 10 yılda ülkede barışı saÄŸlayamadı. BaÅŸkan Barack Obama, ABD birliklerini Afganistan’dan çekme vaadini yerine getiremediÄŸi gibi, yaklaşık sekiz bin askerin Taliban tehdidi bulunan yerlerde süresiz olarak kalacağını duyurdu. ABD’nin giriÅŸimleriyle Taliban ve Kabil hükümeti arasında yapılan çözüm süreçlerinden de sonuç çıkmadı. Åžimdi Rusya, burada ABD’nin baÅŸaramadığını baÅŸarma peÅŸinde.
 
4. ABD’de 8 Kasım’da yapılan baÅŸkanlık seçimlerinde en çok tartışılan konu, Rusya’nın seçimlere müdahale ettiÄŸi iddiaları oldu. FBI, Rusya’nın siber saldırılar ve yalan haberler yoluyla Donald Trump’ı desteklediÄŸine iÅŸaret eden bir rapor yayımladı. Obama, geçen hafta 35 Rus diplomatı sınırdışı etti. Önümüzdeki yıl seçimlerin yapılacağı Almanya’da da istihbarat örgütü BND, seçimlerin etkilenmeye çalışıldığı yönünde bulgulara sahip olduklarını açıkladı.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.